चन्दन शाक्य नेपाली राजनीतिमा नौलो नाम होइन । उनी २०६२ सालमै राजतन्त्रका बेला काठमाडौंको भोटाहिटी वडा नं। २५ इन्द्रचोकमा वडा अध्यक्ष भई चर्चा कमाई सकेका व्यक्ति हुन् । तत्कालिन समयमा नै भ्रष्टाचार विरोधी अभियानमा लागेका उनी अहिलेसम्म पनि भ्रष्टहरुको चर्को विरोध गर्दै आएका छन् । वडा अध्यक्ष भएका बेला वडाका भ्रष्ट कर्मचारीलाई चड्कन दि“दा उनलाई घेर्न नगरपालिकाका मेयर, वडा कर्मचारी उनकै घरमा पुगेका थिए । उनकै कारण मेयर लगायत सबै पदच्यूत भए । उनी ती दिनहरुको बेला–बेलामा स्मरण गरिरहन्छन् ।
२०६२÷०६३ सालको आन्दोलनले राजतन्त्र नगएको भए उनलाई मन्त्री बन्ने अवसर प्राप्त हु“दै थियो । तर, राजतन्त्र नै गएपछि अवसर स्वतः गुमेर गयो । उनी पिता पुर्खाले गर्दै आएको व्यापार छोडेर राजनीतिमा हामफालेका व्यक्ति हुन् । राजतन्त्र फर्किए एक पटक मन्त्रीको अवसर चुम्ने अपेक्षामा समाज सेवामा जुटिरहेकै छन् । उनी आफु जस्तै युवाहरु देशभर भए जनता उल्लु नहुने दावी समेत गर्दछन् । प्रस्तुत छ उनीस“ग सुदामा प्रतिनिधिले गरेको कुराकानीः
देशको अवस्था कस्तो छ ?
देशको अवस्था चिन्ताजनक छ । जनताले हदैसम्मको दुःख पाएका छन् । देशको आर्थिक स्थिति गिर्दै गएको छ । देश ऋणमा चुर्लुम्म डुबेको छ । नेता मोटाएका छन् । जनता दुब्लाएका छन् । हरेक नेपालीको टाउकोमा ८० हजार भन्दा माथि ऋणको भार छ । आयात बढेको बढ्यै छ, निर्यात घटेको घट्यै छ । यस्तो अवस्थाले देश ऋणमा डुबेको हो । देशको आर्थिक अवस्था खच्किनुको कारण भ्रष्टाचार मौलाउँदै जानु हो ।
देशको अवस्था कसरी सुधार्न सकिन्छ त ?
देशको अवस्थामा सुधार ल्याउन यूवा जमातको हातमा राजनीति आउनु पर्दछ । बुढा नेताहरु अभिभावक बन्नु पर्दछ । भ्रष्टाचार निर्मूल हुनुपर्दछ । नेताले लुटेका देशको सम्पत्ति राज्य ढुकुटीमा ल्याउन सक्नु पर्दछ । यसो गर्दा देशको आर्थिक अवस्था र राजनीतिक अवस्थामा केही हदसम्म सुधार ल्याउन सकिन्छ ।
भ्रष्टहरुलाई कसरी लाइनमा ल्याउन सकिएला त ?
पहिलो कुरा त भ्रष्टमतिका नेता, कर्मचारीले सोच्नु पर्दछ कि भ्रष्टाचार गर्नु भनेको जन्मदिने आमाको रगत पिउनु सरह हो । यस्तो सोच राखे भ्रष्टाचार आफैं रोकिन्छ । तर देशको ढुकुटीमा तर मार्न पल्केकाहरुबाट भ्रष्टाचार निर्मुल हुन्छ भनेर सोच्नै सकिदैन । तसर्थ भ्रष्टाचारलाई न्यूनिकरण गर्दै लान भ्रष्टचारीको सम्पत्ति जफत गरी राष्ट्रिय ढुकुटीमा भेला गर्ने, भ्रष्टलाई जन्मकैदको सजाय दिने वा देश निकाला गर्ने लगायतका काम निष्पक्ष रुपमा गर्ने हो भने भ्रष्टहरु लाइनमा आउँछन् ।
देशको अवस्था यस्तो हुनुमा कस्को हात छ ?
देशको अवस्था यस्तो हुनुमा राजनीतिक दलका नेता र उनका कार्यकर्ताहरुको ठूलो हात रहेको
छ ।
नेपालको लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको व्यवस्थामा सरकारको स्थायित्व किन नभएको होला ?
नेताहरु धेरै अवसरवादी बन्नु र स्वविवेकमा चल्न नसकेको हुँदा कुनै पनि दल नेतृत्वको सरकारले पुरै कार्यकाल९पाँच वर्ष० सरकारको नेतृत्व गर्न नसकेका हुन् । नेताहरुको ध्यान कसरी सत्तामा पुग्ने र सत्ता टिकाइ राख्ने भन्नेमा मात्रै केन्द्रीत हुँदा र विदेशीको इसारामा चलेका कारण सरकार सँधै फेरबदल हुने गरेको हो । यस्तो परिपाटीको अन्त्य नभएसम्म सरकार यसरी नै चलिरहन्छ । विकासमा अवरोध पनि आईनै रहन्छ । यसमा कुनै शंकै
छैन ।
गणतन्त्रमा के हुनु पर्दथ्यो र के भएन ?
गणतन्त्रमा सबै नेपाली सुखी हुनु पर्दथ्यो, देश समृद्ध बन्नुपर्ने थियो, क्षमतावान जनताले समान अवसर पाउनु पर्दथ्यो तर त्यो
भएन । अवसर पाउने भनेको नेता, कार्यकर्ताका छोराछोरी र उनका आफन्तले मात्र अवसर पाउने
भए । त्यसैले गणतन्त्र ‘कागलाई बेल पाक्यो, हर्ष न विस्मात’ भनेझै भएको छ नेपाली जनतालाई
गणतन्त्र । गणतन्त्रले जनताको उल्लेखनीय काम गर्न सकेको
छैन ।
राजतन्त्र ब्यू“तिएला त ?
राजतन्त्र ढिलो–चाडो एकदिन ब्यूँतिन्छ । शंका गर्ने ठाउँनै छैन । जनतामा आक्रोश फैलिएको छ । एक दिन राजतन्त्र आउँछ–आउँछ प्रतिक्षा गरौं ।
राजावादी हु“ भन्नेले एक पटक निकै आन्दोलन गरे । अहिले सामसुम छ, यसरी आउँछ त राजतन्त्र ?
उनीहरुले राजतन्त्र फर्काउन आन्दोलन गरेकै होइन । स्वार्थका लागि मात्रै गरेको हो आन्दोलन । अहिले खर्च सकियो त्यसैले आन्दोलन पनि रोकियो ।
त्यसो भए कस्ले ल्याउन सक्छन् त राजतन्त्र क्छन् ।
देशको विकास त राजतन्त्रमा भन्दा लोकतन्त्रमा बढी भएको छ भनिन्छ नि ?
केही रुपमा भएको त छ तर जनताले अनुभूति गर्न सक्ने गरी विकास भएको छैन ।
कामनपाको मेयर बालेन्द्र शाहको काम कस्तो लाग्छ?
उनले पनि नगरवासीका कामहरु खासै गर्न सकेका छैनन् । कुरा मात्रै बढी गर्दै आएका छन् । तत्कालिन महानगर प्रमुख केशव स्थापित घरघरमा जनता भेट्न आउथे । तर अहिले बालेन शाह भने आउँदैनन् । जनताका पीरमर्का बुझ्न नै नआउने अहिलेका नेताले जनताका काम गर्लान् भन्ने कुरामा विश्वस्त हुने ठाउँ नै छैन ।
नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेको गठबन्धनमा बनेको सरकारबाट के अपेक्षा गर्नुभएको छ ?
गठबन्धनमा बनेको सरकार पदीय भागबण्डा गर्ने र बाँडीचुँडी रकम भत्ता खान मात्र बनेको हो । यसले जनताको काम गर्ने वाला छैन ।
त्यसो भए देश विकास गर्न कस्ता नेताले सक्लान् ?
जनताका काममा त्याग गर्न सक्ने, भ्रष्टाचार नगर्ने नेताले मात्र देश विकास गर्न सक्छन् । जस्तो कि उदाहरणका लागि राप्रपाका नेता बुद्धिमान तामाङलाई लिन
सकिन्छ । त्यसैगरी नेपाली कांग्रेसमा पनि वि।पी।कोइराला, कृष्ण प्रसाद भट्टराई थिए । नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीमा मनमोहन अधिकारी, मदन भण्डारी जस्ता व्यक्तिलाई लिन सकिन्छ । वर्तमानमा बुद्धिमान तामाङ जस्ता नेता भए मात्र देशको विकास सम्भव छ । मलाई राजनीतिमा लाग्न प्रेरित गर्ने नै बुद्धिमान तामाङ
हुन् । म उनीप्रति सँधै आभारी पनि छु ।
अन्तमा भन्नुपर्ने कुरा केही छ कि ?
अब भन्नुपर्ने कुरा खासै केही छैन । देश बचाउने हो भने राजा आउनु पर्छ । सम्पूर्ण यूवा एक जुट हुनुपर्दछ । नत्र भने देश अझै बर्बादीतर्फ धकेलिने छ । बुढा नेताको नेतृत्वमा देशको विकास कदापी सम्भव छैन । यसबारे जनताले सोच्न सक्नु पर्दछ ।
